Podczas prezydencji Polski w Radzie UE zorganizowaliśmy ponad 500 wydarzeń

W czwartek w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej odbyła się konferencja prasowa poświęcona podsumowaniu programu kulturalnego prezydencji Polski w Radzie UE. Szefowa MKiDN wyraziła dumę z tego, co udało się osiągnąć. "Potrafiliśmy szukać porozumienia i wspólnego stanowiska dla fundamentalnych spraw dla Polski i Europy. To jest bardzo ważne. Byliśmy głosem całej Europy. Zdaliśmy ten egzamin, za co wszystkim bardzo dziękuję" - powiedziała.

Wróblewska poinformowała, że w czasie sześciu miesięcy polskiej prezydencji zorganizowano ponad 500 wydarzeń kulturalnych w kraju i za granicą. W ich organizację zaangażowały się setki instytucji oraz tysiące artystów i artystek. "Ale to były nie tylko te wydarzenia, w których mogli państwo uczestniczyć. To też były prace nad zmianami w prawie oraz nad uruchomieniem nowych perspektyw finansowania. W tym obszarze zwracaliśmy szczególną uwagę na zachodzące zmiany w technologii, czyli wyzwania związane ze sztuczną inteligencją" - zwróciła uwagę.

Mówiąc o roli polskiej prezydencji, ministra kultury podkreśliła, że skupiono się "na młodych twórcach, którzy współtworzyli program wydarzeń". "Chcieliśmy też rzucić światło na ich sytuację na rynku pracy. To nie był projekt specjalnie wymyślony na prezydencję. Tak określiliśmy pewien problem, nad którym pracujemy. Tutaj nawiążę do ustawy o społecznym zabezpieczeniu artystów, nad którą rząd pracuje i która właśnie weszła w etap konsultacji społecznych" - stwierdziła.

Podsekretarz stanu w MKiDN Marta Cienkowska oceniła, że Polska "zyskała realny wpływ na kierunki polityki europejskiej, także polityki kulturalnej". Poinformowała, że dzięki intensywnej pracy polskiej administracji na forum Rady UE udało się rozpocząć prace nad "Kompasem kultury", czyli dokumentem strategicznym dla całej Unii Europejskiej. W kolejnych latach ma on wyznaczać wspólne cele w takich obszarach jak cyfryzacja, mobilność, zrównoważony rozwój sektora kultury oraz inkluzywność. Kompas ma być także fundamentem prac nad przyszłym budżetem UE (na lata 2028-2034) i określać priorytety dla takich programów jak "Kreatywna Europa".

"Rozpoczęliśmy prace nad strategią polityki kulturalnej Unii Europejskiej na lata 2028-2034. To były zażarte dyskusje nie tylko na forum eksperckim, bo spotykaliśmy się z organizacjami pozarządowymi z całej Europy, ze związkami zawodowymi, ale także na forum europejskim - o tym, jak ta strategia kulturalna powinna wyglądać, czego powinna dotyczyć" - mówiła.

Dodała, że to była odpowiedź na potrzebę długofalowego planowania w obszarach cyfryzacji, mobilności artystów, bezpieczeństwa kultury, ochrony dziedzictwa. "Mówimy otwartym tekstem, że potrzebujemy takiego strategicznego podejścia, które przywraca kulturze jej należne miejsce, jako filaru wspólnoty europejskiej" - podkreśliła.

MKiDN podało, że podsumowaniem miesięcy konsultacji z państwami UE było także przyjęcie konkluzji Rady UE zalecających Komisji Europejskiej ewaluację dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony małoletnich, rewizji obowiązków big-techów, a także zwiększenia równej konkurencji na rynku medialnym, walki z dezinformacją i wspierania treści o wartościach społecznych, w tym edukacji medialnej.

Za przygotowanie i realizację zagranicznego programu kulturalnego odpowiedzialny był Instytut Adama Mickiewicza. Jego wicedyrektorka Olga Brzezińska przekazała, że zorganizowano ponad 200 wydarzeń w 30 europejskich krajach z udziałem ponad 1,2 tys. artystek i artystów.

"Kiedy rozpoczynaliśmy zagraniczny program kulturalny polskiej prezydencji, zadaliśmy sobie jedno pytanie: czy kultura naprawdę może łączyć? Dziś, po sześciu intensywnych miesiącach, setkach wydarzeń i dziesiątkach wspaniałych współprac, wiemy, że może i że łączy. Tak jak w haśle naszego programu: +Culture Sparks Unity+ – to kultura daje iskrę, która rozpala serca i umysły, żeby być razem i się łączyć" - powiedziała Brzezińska.

Odpowiadając na pytanie, co dał nam zagraniczny program kulturalny polskiej prezydencji, powiedziała: "Znacznie więcej niż tylko artystyczną prezentację. To była polityka zagraniczna prowadzona językiem sztuki, emocji, obrazów, dźwięków i idei – i ten język został w Europie nie tylko doskonale usłyszany, ale także zrozumiany" - zaznaczyła.

Trzeci poziom programu prezydencji koordynowało Narodowe Centrum Kultury. Dyrektor instytucji Robert Piaskowski ocenił, że decentralizacja była jednym z największych osiągnięć krajowej odsłony prezydencji.

"Zrealizowaliśmy ponad 250 wydarzeń we współpracy z blisko 500 instytucjami: samorządowymi, narodowymi, ale też z organizacjami pozarządowymi. Byliśmy obecni niemal w każdym zakątku kraju – od dużych metropolii po małe ośrodki. A co najważniejsze – 95 proc. tych wydarzeń było w pełni dostępnych dla wszystkich i nieodpłatnych" - powiedział Piaskowski.

W ramach prowadzonego przez NCK programu grantowego "Synergie" wspierano samorządowe instytucje kultury i organizacje pozarządowe działające w mniejszych miejscowościach. Dofinansowano 71 inicjatyw w 45 miejscowościach w całej Polsce, docierając zarówno do większych, jak i małych miejscowości. W trwających w sumie 2,5 tys. godzin warsztatach udział wzięło blisko 20 tys. osób.

Na scenach w całym kraju zaprezentowało się 1,1 tys. artystów. Kulminacją programu były finałowe koncerty w pięciu miastach jednocześnie, które zgromadziły łącznie 50 tys. widzów na żywo oraz półmilionową widownię przed telewizorami. Dzięki tym licznym inicjatywom lokalnym program prezydencji dotarł do 28 mln Polek i Polaków.

Dania przejmuje od Polski przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej i to właśnie ona będzie kontynuować wiele procesów zapoczątkowanych przez polską prezydencję w ramach tzw. trio prezydencyjnego (Polska – Dania – Cypr). Dania zapowiedziała, że w swoim programie położy szczególny nacisk na bezpieczeństwo i konkurencyjność Europy. (PAP)

ksi/ dap/ miś/